İtalyan kültür dergisi “Meridiano 13”te Batı Trakya Türk toplumu hakkında makale

“Meridiano 13” isimli İtalyan kültür dergisinde “Batı Trakya’da Yaşamak: Yunanistan’daki Müslüman Türk Azınlığı’nın Portresi” başlıklı bir makale yayımlandı.

Spor muhabiri ve İtalya’nın Milano şehrindeki “CALCI” isimli Futbol, Kültür ve Kimlik Müzesi Müdürü Francesco Zema tarafından kaleme alınan makale, Zema’nın Mart 2023’te Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu’nun (ABTTF) koordinasyonunda Yunanistan’ın Batı Trakya bölgesinde gerçekleştirdiği ziyarette Türk toplumunun seçilmiş müftüleri ile sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri ile yaptığı görüşmeler ile Nisan 2023’te Almanya’da ABTTF’ye gerçekleştirdiği ziyaret sonucu edindiği ilk elden edindiği bilgilere ve bölgedeki gözlemlerine dayanıyor.

Batı Trakya Türk toplumunun tarihi, kültürü ve sorunları ile maruz kaldığı hak ihlalleri ve ayrımcılığin anlatıldığı makalede, Zema’nın bölgede çektiği fotoğraflara da yer veriliyor.

Yunanistan’da Batı Trakya Türk toplumunun Türk kimliği tanınmıyor, eğitim ve dini özerkliği ihlal ediliyor

Makalenin girişinde Batı Trakya bölgesinin tarihi ve konumu hakkında bilgi verilerek, ulusal ve Avrupa Birliği (AB) istatistiklerine göre Batı Trakya’nın Yunanistan’daki 13 bölge arasında en fakir ve en geri kalmış bölge olduğu ve aynı zamanda AB’nin en geri kalmış bölgelerinden biri olduğu belirtiliyor. Batı Trakya’nın 350.000 sakininden yaklaşık 145.000’inin etnik Türk olduğunun not edildiği makalede, bölgede altı asırdan fazla bir süredir ikamet eden Batı Trakya Türk toplumunun 1923 Lozan Barış Antlaşması ile Yunanistan’a bırakıldığı ve söz konusu antlaşmanın Türk toplumunun hakları için yasal çerçeveyi oluşturduğu kaydediliyor.

Yunanistan tarafından Batı Trakya Türk toplumunun Türk ulusal kimliğinin reddedildiğinin belirtildiği makalede, bu devlet politikasının sonucu olarak Türk toplumunu temsil eden dernekler olan İskeçe Türk Birliği (İTB), Gümülcine Türk Gençler Birliği (GTGB) ve Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği’nin (BTTÖB) kapatıldığı ifade ediliyor. Makalede, sportif, kültürel ve sosyal girişimleri teşvik etmek amacıyla 1927’de kurulan ve Batı Trakya’daki en eski Türk derneği olan İTB’nin tarihinin Batı Trakya Türk toplumunun kimlik ve kültürle ilgili yaşadığı sorunun en sembolik ve açıklayıcı tarihlerinden biri olduğu, Yunanistan’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 2008 tarihli aleyhteki kararını hala uygulamadığı ifade ediliyor.

Yunanistan’ın Batı Trakya Türk toplumunun seçtiği müftüleri tanımadığının belirtildiği makalede, “müftülük makamını gasp” ettikleri iddiasıyla seçilmiş müftülerin hapis cezasına çarptırıldıkları kaydedilerek, Gümülcine Seçilmiş Müftüsü İbrahim Şerif’in 2000 yılında AİHM nezdinde kazandığı davaya atıfta bulunuluyor. Makalede ayrıca Batı Trakya Türk toplumunun tarihi, kültürel ve dini mirasını yöneten vakıfların idare heyetlerinin atama yoluyla belirlediği not ediliyor.

1923 Lozan Antlaşması’na göre Batı Trakya Türk toplumunun masrafları kendilerine ait olmak üzere ve eğitim ve öğretim açısından geniş özerkliğe sahip olarak kendi okullarını kurma ve yönetme hakkına sahip olduğunun belirtildiği raporda, pratikte bunun uygulanmadığı, 2010 yılından bu yana hükümet tarafından Batı Trakya’da köyler arasındaki mesafeler ve sosyo-ekonomik sorunlar dikkate alınmadan onlarca Türk ilkokulunun kesin olarak kapatıldığı kaydediliyor. Makalede ayrıca Batı Trakya Türk toplumunun ısrarlı talebi ve uluslararası kuruluşların tavsiyelerine rağmen bugüne kadar Batı Trakya’da Türkçe ve Yunanca iki dilli anaokullarının bulunmadığının altı çiziliyor.

Zema’nın Nisan 2023’te ABTTF’’nin Almanya’daki merkez ofisine gerçekleştirdiği ziyaret ve ABTTF Başkanı Halit Habip Oğlu ile yaptığı görüşmeye de değinilen makalede, ABTTF’nin kurulduğu 1988 yılından bugüne merkez, Brüksel ve Atina ofisleri ile Batı Trakya Türk toplumunun hakları, kimliği ve yaşam koşullarının iyileştirilmesine ilişkin uluslararası düzeyde faaliyetler yürüttüğü kaydediliyor. Makalede, ABTTF’nin dünyada az bilinen ancak desteğe ihtiyaç duyan yerli bir azınlığın varlığını, tarihini ve çabalarını bilinir ve açıkça görünür kılma nihai amacı için en iyisini yapmaya çalıştığı belirtilerek, medyada geniş yer bulan ve Batı Trakya Türk toplumunun Avrupa ve dünyada tanınmasını sağlayan çeşitli faaliyetleri arasında ABTTF’nin öncülüğünde kurulan Batı Trakya Türk futbol takımı ile Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) tarafından düzenlenen Avrupa Azınlıkları Futbol Şampiyonası “Europeada2012”ye katılımın yer aldığı kaydediliyor. Makalede, Almanya ve Batı Trakya’dan Türk gençlerinden oluşan futbol takımının Almanya’daki şampiyona boyunca diğer Avrupalı azınlıklarla ilişki kurduğu ve Batı Trakya Türk toplumu ile İTB’nin tarihini tanıttığı not ediliyor.

Söz konusu makaleye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: