Batı Trakya ve Oniki Ada Türklerinin sorunları AP Azınlıklar İntergrubu’nda dile getirildi
Avrupa Parlamentosu (AP) Geleneksel Azınlıklar, Ulusal Topluluklar ve Diller İntergrubu’nun 23 Kasım 2023 tarihinde Strazburg’da yaptığı toplantısında Yunanistan’da Türk toplumu olarak Batı Trakya Türkleri ve Rodos-İstanköy Türklerinin eğitim sorunları dile getirildi.
Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu’nun (TAG) girişimiyle Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) ve Rodos İstanköy ve On İkiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (ROİSDER), Strazburg’daki AP binasında yapılan toplantıda birer sunum yaptı.
İntergrup Eş Başkanları Loránt Vincze (EPP, Romanya) ve François Alfonsi’nin (Yeşiller/EFA, Fransa) oturum başkanlığında gerçekleştirilen toplantıya FUEN TAG Sözcüsü ve ABTTF Başkanı Halit Habip Oğlu, ABTTF Uluslararası İlişkiler Direktörü Melek Kırmacı Arık ve ROİSDER Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı katıldı.
FUEN TAG Sözcüsü ve ABTTF Başkanı Halit Habip Oğlu yaptığı açış konuşmasında, Yunanistan’ın otokton ulusal azınlık varlığını inkar eden Avrupa Birliği’nin (AB) tek Üye Devleti olduğuna işaret ederek, ülkede anaokulu eğitiminin zorunlu olmasına karşın Türk toplumunun yaşadığı Batı Trakya bölgesinde iki dilli anaokullarının kurulmasına izin verilmediğini kaydetti. Türk toplumuna ait çift dilli ilkokullarda ciddi sorunlar olduğunu belirten Habip Oğlu, Batı Trakya’da Türk ilkokullarının sayısının yıllar içerisinde 226’dan 90’a, Rodos’ta 9’dan 0’a ve İstanköy’de 3’ten yine 0’a düştüğünü ifade etti.
ROİSDER Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı, “Rodos ve İstanköy’deki Türk toplumunun eğitim sorunları” başlıklı sunumunda, 1912-1947 yılları arasında adalardaki Türklerin sırasıyla İtalyan, Alman ve İngiliz idarelerinde Türkçe eğitim veren ilk ve ortaokullara sahip olduğunu kaydetti. Adaların 1947 yılında Yunanistan’a devredilmesinin ardından 1972 yılına kadar Rodos ve İstanköy’deki Türk okullarında Türkçe ve Yunanca olmak üzere iki dilli eğitim verildiğini not eden Kaymakçı, bu dönemde Rodos’ta 9 Türk ilkokulu ve 1 Türk anaokulu, İstanköy’de de 3 Türk ilkokulu ve 1 Türk anaokulu bulunduğunu söyledi. Kaymakçı, Türk okullarında 1971-1972 eğitim-öğretim yılından önce Türkçe derslerinin, 1973 yılında da din derslerinin kaldırıldığını belirterek, Türk öğretmenlerin evlerine gönderildiğini ancak maaşlarının ödenmeye devam edildiğini ve daha sonra emekliye ayrıldıklarını ifade etti. AP Dilekçeler Komisyonu’na (PETI) Yunanistan’ın İstanköy adasındaki Türk toplumuna mensup çocuklara ana dilleri Türkçe’nin öğretilmesi talep ettikleri bir dilekçe sunduklarını kaydeden Kaymakçı, komisyonun Üye Devletlerin kararlarını gözden geçirme konusunda genel bir yetkisinin olmadığı cevabını aldıklarını aktardı. Kaymakçı, Yunanistan’ın Rodos ve İstanköy’de yaşayan Türklerin varlığını inkar ettiğine ve adalardaki Türklerin ana dilleri Türkçe’yi öğrenme hakkından mahrum bırakıldığına dikkat çekti.
ABTTF Uluslararası İlişkiler Direktörü Melek Kırmacı Arık, “Yunanistan’ın Batı Trakya bölgesindeki Türk toplumuna mensup çocukların kaliteli eğitime eşit erişiminde yaşanan sorunlar” başlıklı sunumunda Batı Trakya Türk toplumunun eğitim özerkliğine sahip olmasına rağmen Batı Trakya’da özerk statüdeki Türk ilkokullarının öğrenci azlığı bahanesiyle kapatıldığını kaydetti. Türk ilkokullarının sayısının 2010’dan bu yana büyük ölçüde azaldığının altını çizen Kırmacı Arık, 2023-204 eğitim-öğretim yılında ilkokul sayısının 90’a düştüğünü söyledi. Batı Trakya’da iki dilli Türk azınlık anaokulunun bulunmadığını ve Türk toplumunun özel anaokulu taleplerini Yunan makamlarının yanıtsız bıraktığına dikkat çeken Kırmacı Arık, bölgedeki nüfus oranına göre Türk ortaokulu sayısının da çok yetersiz olduğunu, Gümülcine ve İskeçe illerinde sadece birer tane iki dilli Türk ortaokulunun bulunduğunu aktardı. İskeçe Türk Azınlık Ortaokulu ve Lisesi’nde vardiyalı eğitim dayatmasını protesto etmek ve okulun yıllardır devam eden bina sorununa çözüm bulunması talebiyle 11 gün süren eylem düzenlediğini not eden Kırmacı Arık, protesto eylemine rağmen sorunun devam ettiğini, geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili AB Komisyonu’na yazılı soru yöneltildiğini kaydetti. Kırmacı Arık, bir ülkedeki azınlık topluluklarının durumunun o ülkedeki demokrasi düzeyinin anlaşılması açısından çok açık bir gösterge olduğuna dikkat çekerek, Yunanistan’ı Batı Trakya’da Türk toplumunun eğitim özerkliğini yeniden tesis etmeye çağırdı.
