Yunanistan’da Haziran ayında yeni seçim sistemi nasıl olacak?
21 Mayıs Pazar günü yapılan seçimler nisbi seçim sistemi (oy oranı) ile yapıldığından Yeni Demokrasi Partisi, tek başına hükümet kurabilmesi için gerekli olan yüzde 46 oranını tutturamadı.
Buna göre Haziran ayı ikinci tur seçimlerinde “ bonus” milletvekilliği uygulanacak. Buna göre, oy oranı yüzde 25 ve üzeri olmak kaydıyla birinci partiye 20 bonus milletvekilliği verilecek. Birinci parti bu çerçevede azami 50 bonus milletvekilliği alabilecek.
Yüzde 25’in üzerindeki her yüzde 0,5’lik artış için bir fazla milletvekilliği öngörülüyor (ve diğer tarafların koltukları buna göre azaltılır). 2007, 2012 ve 2019 seçimlerinden farkı, bonus sayısı sabit değil, birinci parti yüzdesine bağlı olarak ölçeklendirilmiş olmasıdır.
Yeni Demokrasi Partisinin son seçimlerde aldığı gibi, birinci partinin %40’lık bir yüzde ile 50 bonus sandalye üst sınırı garanti ediyor.
Tek başına iktidar olabilmesi yalnızca birinci tarafın yüzdesine bağlı değil, aynı zamanda %3 sınırına ulaşmayan partilerin alacağı toplam yüzde oranına da bağlıdır.
Parlamento dışında kalacak partilerin yüzdesi ne kadar yüksekse, tek başına iktidar çıtası o kadar düşük olur. Tersine, parlamentoda ne kadar çok parti varsa (yani diğer partilerin de yüzdesi düşük olacak) birinci partinin yüzdesi o kadar yüksek olur.
Beş partili bir parlamentoda %37,5 civarında bir oranla tek başına iktidar sağlanırken, altı partili bir parlamentoda bu oran %38,4’e, yedi partili bir parlamentoda ise %39,3’e çıkmaktadır.
Yaklaşan seçimler, adayların seçilme biçimleri açısından da 21 Mayıs seçimlerinden farklı. Öncekilerden 18 aydan daha kısa bir süre sonra yeniden olacağı için (liste) usulü alacaktır.
Bu prosedürle, milletvekilleri aldıkları oy sayına göre değil, oy pusulasındaki sıralarına göre seçilir.
Partiler ve siyasi liderler, seçim yasasıyla bağlı olmasalar da, son seçimlerde milletvekili sıralamasını dikkate alarak oy listelerini hazırlayacaklardır.
Yani 21 Mayıs seçimlerinde seçilmemiş olsalar bile adayları dahil etme ve son seçim sürecinde seçilmiş adayları listeden çıkarma veya listede alt sıralarda yerleştirme hakları da vardır.
